درباره فیلم جدید و كارتونی «توربو»

مظهر كندی، قهرمان سرعت میشود!

«توربو» عنوان جدیدترین كارتون موفق و نسبتاً پرفروش سینمای دنیا و تازه‌ترین محصول انیمیشن هالیوود است. محصولاتی كه در سال‌های اخیر پیوسته رو به تزاید داشته‌اند و اگر بعد از احیای انیمیشن‌ها از اواخر دهه ۱۹۸۰ سالی بیشتر از ۵ كارتون نو عرضه نمی‌شد اینك چند سالی است كه تعداد فیلم‌های جدید و بلند انیمیشن استودیوهای غربی به حداقل عدد ۱۰ و قدری بیشتر از آن رسیده است، چنان كه همین حالا هم اسم ۳ انیمیشن بین ۱۲ فیلم پرفروش آمریكای شمالی مشاهده می‌شود و محبوبیت كارتون‌ها اگر بیشتر از هر زمانی نباشد، كمتر هم نیست. در «توربو» با فوج موجوداتی روبرو می‌شویم كه قاعدتاً بازنده بازی‌های رایج در زندگی اجتماعی و در عرصه‌های شغلی هستند اما فقط به پیروزی می‌اندیشند و آرزوهای دور و درازی دارند و به عنوان مثال در عین كندی محض و نداشتن سرعت می‌خواهند فاتح مسابقه مهم و معروف اتومبیلرانی «ایندی ۵۰۰» در اینیاناپولیس آمریكا شوند.

بدون همخوانی

به این خاطر و مسایل عجیب دیگری از این دست است كه فلسفه ساخت «Turbo» عجیب نشان می‌دهد و این جدیدترین انیمیشن ۳ بعدی دنیا در سرزمین‌هایی طی طریق می‌كند كه عناصر آن با ماشین‌های مدرن و عنصر سرعت و آنچه می‌تواند و باید مسابقاتی مثل Indie 500 را به حركت درآورد، همخوانی ندارند و دو دنیای متفاوت نشان می‌دهند و شاید به همین خاطر باشد كه «Turbo» موفق است و مخاطبانی را كه هدف گرفته است، فراچنگ می‌آورد.

كشتزارهای مختلف

در مركز این قصه یك حلزون را داریم كه در تضاد با وصف و حال و توانایی‌اش توربو نامگذاری شده است. او یك حلزون باغی كوچك و معمولی اما سرشار از آرزوهای بزرگ و غیرعادی است و اوست كه می‌خواهد ایندی ۵۰۰ را كه از معروف‌ترین مسابقات اتومبیلرانی استقامت جهان است، فتح كند و جالبی و شیرینی موضوع در همین است. به این ترتیب ما همراه با رویاها و آرزوهای كارگردان و سازندگان این فیلم به سرزمین Indy 500 سفر می‌كنیم. به وادی و زمینی كه در اطراف آن كشتزارهای بزرگ و باغ‌های محصولات مختلف مشاهده می‌شوند و می‌توان خروار خروار گوجه فرنگی و سایر محصولات را در طول مسیر مشاهده كرد. حلزون قصه ما با آن پیكر كوچك و لاكی غیرقابل رویت كه باید دورادورش باشد و وی را از خطرات برهاند و آن چشم‌های باریك آنتن‌وار باید مثل یك مار هوشیار باشد هر چه باشد او به مسابقه ایندی ۵۰۰ گام نهاده است.

برادر بزرگ حلزون هم هست!

در این قصه ما برادر بزرگ توربو را هم داریم كه چت نامیده می‌شود و حضور او به معنای وجود مسایل و مشكلات خانوادگی و فراگیر و جلوه‌گر شدن مكرر این گونه مسایل در طول داستان است. به این ترتیب به پیش می‌رویم و یك سری اتفاقات را كه عجین با روحیه برد و باخت است با صحنه پردازی‌های جالب گروه تولید و كارگردانی دیوید سورن مقابل خود می‌بینیم. صدای دو كاراكتر اصلی یعنی توربو و چت را هم رایان رینولدز و پل جیاماتی تأمین كرده‌اند و هر دو این كاراكترها از این بابت جذابیت‌های بیشتری یافته‌اند.

دو نمونه متفاوت

این كه چگونه می‌توان حلزون كندرو و مظهر آرامش و نمونه دوری از سرعت را نماد حركت و حضور در مسابقات سرعت و جزیی از ماشین‌های تندرو دانست، چیزی است كه بر تضادها و به تبع آن شیرینی اتفاقات می‌افزاید. این ایده‌ها هر چه بوده باشد از سر دیوید سورن كه علاوه بر كارگردانی وظیفه نوشتن سناریو را هم در كنار دارن لمكه و رابرت دی سیگل بر عهده داشته، بیرون زده است. لمكه سناریست قسمت دوم «شرك» بوده و سیگل نیز از دبیران سابق نشریه اوینون به حساب می‌آید. سورن سال‌ها در قسمت‌های مختلف انیمیشن‌سازی فعال بوده است و از آن قبیل است مدیریت تیم نگارنده ماجراهای «شرك» كه از معروف‌ترین و موفق‌ترین انیمیشن‌های دوران معاصر است و همچنین ساخت نسخه‌ای تلویزیونی از دوگانه كارتونی «ماداگاسكار».

علاقه مفرط به ماشین‌های تندرو

در عین حال «توربو» اولین تجربه سورن در كارگردانی فیلم‌های بلند و فراتر از مسؤولیت‌های قبلی اوست. ایده ساخت توربو ابتدا ۱۰ سال پیش به ذهن او خطور كرده بود و در دنیای انیمیشن‌سازی این میزان وقت برای تدوین و ارائه یك اثر سینمایی زیاد به حساب نمی‌آید و برعكس نوعی سرعت هم محسوب می‌شود زیرا یك ایده از زمان شكل‌گیری تا اجرا و سپس عرضه راه‌ها و زمانی طولانی را در برمی‌گیرد و شاید هم تشابه در طول مدت ساخت «توربو» و سرعت حلزون برای رسیدن به آرزوهای اجتماعی و ورزشی‌اش و ختم مسابقه ایدی ۵۰۰ چیزهایی برابر با هم باشد. داستان توربو از درون كله دیوید سورن و مشكلاتی كه حلزون خود وی سال‌ها پیش داشت(!) و علاقه مفرط او به اتومبیل‌های تندرو در دوران كودكی‌اش بیرون زده است. در عین حال پایه و بنیاد قصه این فیلم كه حركت برای رسیدن به رویاها و روابط دو برادر است نكاتی اصولی و پایه‌ای در دنیای فیلمسازی و از اساس و ریشه‌های این حرفه هستند. در شروع قصه عذاب‌ها و دغدغه‌های كاراكتر توربو را می‌بینیم. او دائماً مسابقات امتحانی سرعت را برای خود ترتیب می‌دهد و وقتی تلویزیون سیمای گای گانی (با بازی بیل هادر) را نشان می‌دهد كه یك بار دیگر در ایندیانا پولیس اول شده، می‌توان فهمید حلزون قصه ما به چه چیزی فكر می‌كند و داستان به واقع سرایندگان آن می‌خواهند تماشاگران را به كدام سمت و سو ببرند و چه دردسرها كه در پیش است.

عجیب اما موفق

در این میان صداپیشه‌ها و افراد صحبت‌ كننده به جای كاراكترهای این قصه مثل هر كارتون دیگری سهم مهمی را در ترسیم سرنوشت آن ایفا می‌كنند و انتخاب پل جیاماتی بازیگر رئالیستی فیلم‌هایی چون «ساید ویز» برای صحبت كردن به جای كاراكتر چت از اقدامات عجیب اما ظاهراً موفق سورن بوده است. گاهی به نظر می‌رسد كه جیاماتی همسو با رل محوله و كارهای او در حال خرناس كشیدن است اما این هم دور از قصه نیست. صدای ساموئل ال جكسون به جای كاراكتر ویپ لش، اسفوپ داگ به جای اسمو موو، مایا رودولف به جای برن و سایر هنرمندان به توفیق «توربو» كمك كرده‌اند و باغ بزرگی كه همه ماجراها در آن آغاز می‌شود و محل زندگی حلزون (توربو) است، نیز گاهی مثل یك بهشت نشان می‌دهد. بستگی به این دارد كه آن را چگونه ببینید. در این باغ تعداد اتفاقات فراوان است و به خصوص توفان‌هایی كه از راه می‌رسد شاید هم مشكل از حلزون‌هاست كه حتی آب بسته شدن باغ برایشان به مثابه یك سیلاب است و آمدن كلاغ‌ها و قارقار آنها به مانند صدای انفجار، این كه توربو از درون این محوطه جنگل مانند اما كوچك بیرون می‌زند و در مسابقات اتومبیلرانی شركت می‌كند و پیروز می‌شود. آخر رویاسازی است.

عبور از سدهای مختلف

در این میان باید حتماً نوعی موتاسیون و جهش بنیادین در پیكر و جوهره وجودی وی شكل گیرد تا نماد كندی به مظهر سرعت تبدیل شود و در اتومبیلرانی به قهرمانی برسد و این اتفاقی است كه با رسیدن اتفاقی یك محلول نیترات اوكسید به توربو تحقق می‌یابد. او از مسیرهای متعدد و از بین آدم‌های متفاوتی عبور می‌كند تا به مقصدش برسد و از آن قبیل از كاراكترهای تیتو (با صدای مایكل پنا) و انجلو (لوییز گازمن) همه اینها به این قصد است كه سفر طولانی توربو آسان و بی‌فراز و فرود نباشد و صرفنظر از این كه این فیلم از سایر كارتون‌های موفق ما‌ه‌های اخیر شامل «دانشگاه هیولاها»، «من نفرت‌انگیز ۲»، «اپیك» و «كرودها» كمتر فروخته است از نمره قبولی نسبی آن نمی‌كاهد، به خصوص كه در برخی صحنه‌ها به نظر می‌رسد كار صورت گرفته در ترسیم اتفاقات قصه، جادو در حیطه انیمیشن است و بیننده‌ها مسحور رویدادها می شوند.

مشخصات فیلم

عنوان: توربو (Turbo) / ژانر: كارتون / كارگردان: دیوید سورن / سناریست‌ها: سورن، دارن لمكه و رابرت دی سیگل / صداپیشه‌ها: رایان رینولدز، پل جیاماتی، مایكل پنا، ساموئل ال جكسون، لوییس گازمن، بیل هادر، مایا رودولف، ریچارد جنكینز و میشل رودریگز.

بانی فیلم