سرزمین گوهران انیمیشنی که با شخصیت های ایرانی می درخشد

انیمیشن سینمایی سرزمین گوهران به عنوان یکی از آثاری که نقطه عطفی در پیشرفت انیمیشن کشور محسوب میشود در سی‌ و یکمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد و امید زیادی به برنده شدن دارد ، به همین بهانه گفتگویی با کارگردان این اثر ترتیب داده ایم که در ادامه خواهد آمد .

( پشنهاد می کنیم کلیپ دموی این انیمیشن که در ادامه آمده است حتما مشاهده کنید )

مجید شاکری کارگردان و کسی که ایده این انیمیشن را در سرپروراند، یکی از معدود افرادی است که به خاطر عشق و علاقه به این هنر محل سکونت خود را از مشهد به تهران منتقل کرده و به حق از راهی که برای خود برگزید، تغییر نظر نداد. این کارگردان جوان به اندازه ای موضوع انیمیشن را جدی می داند که وقتی از داشته های مهارتی دانشجویان این رشته نوپا در کشور از او می پرسیم به صراحت اعلام می کند، دانشگاه های ما، آن چنان که تصور می شود دانشجوی پربار و ماهری را وارد این میدان نمی کنند، چنان که اغلب تهیه کنندگان و کارگردانان نیز ترجیح می دهند از مهارت افرادی که خودشان تربیت کرده اند یا می شناسندشان، استفاده کنند.

خلاصه داستان انیمیشن افسانه سرزمین گوهران

این فیلم در مورد پسر نوجوانیست‌ که در شهر افسانه‌ای گوهران زندگی می‌کند. موقعیت این شهر توسط دیوها به خاطر وجود سنگ اسرار‌آمیزی به همین نام ، به خطر می‌افتد ، دیوها پس از ربودن سنگ قصد دارند آن شهر را هم به تصرف خود در آورند. ماجرا از آن جا آغاز می‌شود که آریو ، قهرمان داستان با یاری دوستان خود تلاش می‌کنند این سنگ  با ارزش را به شهر برگردانند غافل از اینکه پس از این کار ماجراهای دیگری در راه است…

یادداشت فیلمنامه نویس

قصۀ اصلي فيلمنامۀ افسانۀ سرزمین گوهران روايت كودكانۀ زندگي پر ماجراي انسان از هبوط تا عروج است و اين ممكن نيست جز به خرد ، كه آريو قهرمان اصلي ماجرا با تمام شيطنت و بازيگوشي هاي كودكانه اش با استفاده از خرد خود و با ایثار و از جان گذشتگی بر ديوهای شرور پيروز ميشود . تم اصلي قصۀ این انیمیشن پيكار پيوستۀ انسان با ديوها است ، دیو در ادبیات ما جایگاه ویژه ای دارد و نه تنها نماد شر و پلیدی بلکه در ادبیات عرفانی همانا نفس آدمی می باشد . نيك ميدانيم حماسه هاي بزرگ جهان از ايلياد گرفته تا شاهنامۀ فردوسي هر يك به نوعي داستان ستيز و پيكار آدمي با نيروي شر و اهريمن است . پهلوانان و دلاوران همان آدميان از بند رسته اند كه همّتشان در جهان بر كوتاه كردن دست جور و تطاول ديوان از انسان است و پيوند حماسه با عرفان در همين نكته نهفته است زيرا در عرفان اسلامي نيز اصل همين مبارزه انسان بر ديو نفس ميباشد كه بنابر حديثي از پيامبر اكرم (ص) جهاد اكبر لقب گرفته است.

بنابر نظر شاهنامه شناسان در بسياري از قصه هاي شاهنامه منظور از ديو ، ديو نفس است . همچنين در گوشه و كنار شاهنامه مكرر به اين نكته بر ميخوريم كه مقصود از ديو ، انسانهاي ناسپاس و يزدان ناشناسند كه گاه در چهرۀ دوستي در مي آيند و گاه همچون دشمن بيگانه از خارج مرزهاي ايران به سرزمين دليران مي تازند.
در فیلم انیمیشن افسانۀ سرزمین گوهران نيز تاكيد بر نقش ديوها ، همان ديوهاي درون و برون است و جايگاه آدمي در اين اثر گاه دوزخ است ( غلبه ديو بر انسان ) گاه برزخ ( ستيز آدمي با ديو ) ، و در نهايت بهشت يعني فرمانروائي آدمي بر ديو است .

محمد برومند – فیلمنامه نویس

در گفت و گویی که در زیر می خوانید، مجید شاکری تأکید دارد که انیمیشن کشور در صورت ممارست بیشتر خواهد توانست چون برخی فیلم های سینمایی ایران درمسابقات بین المللی به رتبه های چشمگیری دست یابد.

  
جناب شاکری چگونه وارد انیمیشن شدید و از کجا شروع کردید؟

همیشه دیدن فیلم های انیمیشن از دوران کودکی و نوجوانی برایم همچون خیلی های دیگر بسیار جذاب بود و فکر و خیال چگونگی ساخت این گونه آثار مرا مدت ها به خود مشغول کرده بود ، با توجه به تبحری که در زمینۀ طراحی کسب کرده بودم سعادتی بود تا این توانمندی به نوعی مورد توجه اطرافیان قرار بگیرد و همین موجب ورود جدی تر من به دنیای حرفه ای انیمیشن شد. آغاز فعالیت حرفه ای من در زمینۀ انیمیشن از سال ۱۳۶۹ و با همکاری با مرکز صدا و سیمای مشهد مقدس شروع شد در آن زمان، یک فیلم بلند انیمیشن به نام «خفتگان بیدار» با تکنیک سل انیمیشن و به کارگردانی آقای اکابری در شرف ساخت بود که در آن پروژه در نقش های مختلفی  چون طراحی استوری برد، انیمیت و مدتی سرپرستی آن بخش مشغول به فعالیت شدم.
متعاقباً چند سال بعد مانند تعداد زیادی از کسانی که با قصد توسعۀ کار خود به تهران نقل مکان می کنند به این شهر آمدم و در یک استودیوی حرفه ای انیمیشن در پروژه های متعددی مشغول به همکاری شدم پس از آن در سال ۱۳۷۸ با تأسیس استودیوی انیمیشن ” پارسیما ” به گونه ای بسیار جدی تر وارد دنیای حرفه ای تولید آثار انیمیشن شدم .

درباره کارهایی که تا کنون ساخته اید مختصر توضیح دهید؟

یکی از این آثار مجموعۀ جذابی با عنوان «دائی جان و جان دائی» بود و با تکنیک دوبعدی ساخته شد و متعاقباً با شرکت این فیلم در دومین جشنوارۀ بین المللی پویانمایی تهران موفق به دریافت جایزۀ بهترین پویانما شدم. مجموعۀ ۱۳ قسمتی «هوهوخان باد مهربان» ( سری اول ) ،مجموعۀ ۵۲ قسمتی «چی میشد اگه !»، سریال ۲۰ قسمتی «آریو پهلوان کوچک» ( نسخۀ سریالی افسانۀ سرزمین گوهران ) که قبل از این برندۀ دو جایزۀ معتبر بهترین اثر تلویزیونی و بهترین کارگردانی شده بود، تهیه کنندگی فیلم سینمایی «افسانۀ شهر قالی» ( در حال ساخت )، سریال فانتزی «کبوتر طلائی» با موضوع امام رضا (ع)، فیلم کوتاه انیمیشن «فرصتی دوباره» که یکی از آثار برگزیدۀ جشنوارۀ هنری آب گردید، مجموعۀ «موری و دوستان» ( در حال ساخت ) و فعالیت در زمینۀ آثار تبلیغاتی …

درباره انیمیشن افسانۀ سرزمین گوهران توضیح دهید؟

در اصل این فیلم نسخۀ سینمایی سریال آریو پهلوان کوچک می باشد ، با توجه به پتانسیل بالای طرح اولیۀ این اثر، در ابتدا و در مراحل پرورش ایده و نگارش فیلمنامه، از لحاظ ساختاری به دو گونۀ ساخت سریالی و سینمایی آن اندیشیده بودیم ، در همان شروع راه، تنها حضور یکی از قسمت های آن در جشنواره ها باعث شد تا موفقیتی با دریافت جایزۀ بهترین اثر تلویزیونی از پنجمین دورۀ جشنوارۀ بین المللی پویانمایی تهران و همین طور جایزۀ بهترین کارگردانی را از یازدهمین دورۀ جشن خانۀ سینما کسب شود. متأسفانه مسیر پر تلاطمی را در مراحل ساخت طی نمودیم، تنها به مدت سه سال تولید این اثر به عللی متوقف بود و در نهایت پروژه ای که می توانست هرگز به انتها نرسد با پیگیری و مدیریت مدبرانه و هوشمند مرکز پویانمائی صبا آقای دکتر ساری و همینطور با عزم و اراده ای که در تیم تولید شکل گرفت بالاخره به ثمر نشست.

داستان آن چگونه شکل گرفت؟

با توجه به ادبیات غنی کشورمان در حیطۀ حکایات و افسانه ها که در دل خود نکته ها و آموزه های قابل توجه وارزشمندی دارند و نیزجذابیت های فانتزی و اسرارآمیزی که این فضاها دارند،  طرح اولیه این اثر انیمیشن به صورت کلی از طرف اینجانب شکل گرفت،  در ابتدا نام این طرح رستم کوچولو بود و با نگاهی فانتزی به ماجراهایی جذاب در مورد دوران کودکی او می پرداخت.  اما در مسیر تکامل  طرح به این نتیجه رسیدیم که شخصیتی خلق شود که مربوط به خودمان باشد. چون وقتی که به سمت رستم و کودکی او رفتیم متوجه شدیم که با توجه به پیشینه ای که این شخصیت در ادبیات شاهنامه ای ما دارد حساسیت خاصی نسبت به آن وجود داشته که این نکته امکان برخورد فانتزی با این شخصیت را محدود می سازد. متعاقباً این طرح در مراحل مختلف دچار تغییرات اساسی شد ، شخصیت های آریو، پیران، حاکم و وزیرش و همین طور موضوع و ایدۀ دیگ های پرنده و شخصیت های کچل دیگی و خانواده اش  که از طرف خانم نغمۀ ثمینی شکل گرفتند و با پیشرفت کار و ایده های  جذاب نویسندگان، ما  وارد دنیای اسرار آمیز افسانه ها شدیم که خوشبختانه نهایتاً منجر به شکل گیری نهایی فیلمنامۀ این اثر گردید.         

از چه تکنیکی برای ساخت آن استفاده کردید؟

تکنیک ساخت این فیلم تلفیقی از کاراکترهای سه بعدی و زمینه های دوبعدی بوده است.

چه مدت تولید آن طول کشید؟

همین طور که قبل از این عرض کردم با توجه به این که این فیلم محصولی از مرکز پویانمایی صبا می باشد سناریوی این اثر با نگاه تولید سریالی و سینمایی آن بنا نهاده شد، و در واقع مدت زمان مفید ساخت این فیلم با در نظر نگرفتن حواشی آن کمتر از  سه سال بود .

با توجه به پذیرفته شدن افسانۀ سرزمین گوهران در جشنواره فجر، سطح کارهای جشنواره را چگونه می بینید؟

امیدوارم امسال شاهد حضور فیلم های خوبی در جشنواره فجر باشیم ، سینمای امروز ایران با توجه به موفقیت های فیلم های ایرانی در رقابت های بین المللی در سال گذشته نیاز مبرمی به حفظ این جایگاه دارد. 

با توجه به سطح کارهای جشنواره آیا سرزمین گوهران با استقبال مواجه خواهد شد؟

تصور می کنم فیلم «افسانه سرزمین گوهران» علی رغم ضعف های آن پتانسیل این را دارد که مورد توجه قرار بگیرد.

انیمیشن در ایران، فاصله زیادی با انیمیشن در کشورهای دیگر دارد و هنوز نتوانسته است خود را در سطح بالایی نشان بدهد، علت آن را چه می دانید؟

به نظر من بایستی انیمیشن ایرانی را در دو بخش تلویزیونی وسینمایی  ارزیابی کنیم ، خوشبختانه در بخش آثار تلویزیونی موفقیت چشمگیری را در ابعاد کمی و کیفی شاهد هستیم و با تأسیس شبکه اختصاصی انیمیشن عزم جدی تری را در برای تولیدات بیشتر شاهدیم، اما تولید فیلم های سینمایی انیمیشن بحث دیگریست.

آیا دلیل این فاصله می تواند کمبود امکانات، یا نبود ایده و یا مسلط نبودن انیماتورهای ما به تکنیک های مختلف باشد؟

به باور من هنر- صنعت انیمیشن روند رو به رشدی را طی می کند. با نگاهی به گذشته می بینیم که تعداد متخصصین بسیار بیشتر شده اند، افزایش استودیوهای تولید انیمیشن را شاهد هستیم، مراکز آموزشی به رغم خلاء و کاستی های آن متعدد شده اند، حجم بالایی از تولید آثار انیمیشن را می بینیم ، سازمان ها و ارگان های دیگر نیز به اهمیت جایگاه انیمیشن پی برده و در سیاست های فرهنگی خود از این ابزار استفاده می کنند و همه این ها دال بر پیشرفت می باشد البته بایستی این را اذعان کرد تنها ایجاد شرایط پایدار می تواند این روند رو به رشد را تضمین کند و این مساعدت دولت و تلاش مضاعف دست اندرکاران و مسؤولین این هنر – صنعت را می طلبد تا موجی که ایجاد شده و افراد زیادی که با شوق و انگیزۀ بالا به این حیطه ورود کرده اند سرخورده نگردند و همچنان مسیر پیشرفت و ترقی ارتقاء پیدا کند.

آیا در دانشگاه ها آموزش در رشته انیمیشن به صورت اصولی انجام می گیرد؟

در دانشگاه های آموزشی ما که اتفاقاً بایستی نقش مهم تری را ایفاء نمایند متأسفانه کم رنگ تر بوده و این ضعف احساس می شود ، بیشتر هنرجویان با مباحث کلی انیمیشن آشنا می شوند که در نتیجه آن نگاه تخصصی و حرفه ای به خوبی اعمال نمی گردد و بعضاً فارغ التحصیلان این مراکز پس از مراجعه به بازار کار با سردرگمی روبرو هستند و مدیران استودیوها نیز ترجیح می دهند تا با افراد حرفه ای این رشته و یا نیروهای مستعد و علاقمندی که خود شناسایی کرده و آموزش داده اند وارد همکاری شوند.

آیا سعی شده استعدادهایی که در زمینه انیمیشن وجود دارد به سمت متخصص شدن هدایت شوند؟

تا آنجایی که اطلاع دارم استودیوهای تولید انیمیشن برای انجام پروژه های خود، نیروهای علاقمند و مستعد را پس از جذب و شناسایی، به سمت آموزش های تخصصی سوق می دهند که نتیجه بسیار خوبی هم داشته است.

در صورتی که انیمیشن را به ۴ قسمت هنری – جشنواره ای – تلویزیونی و تبلیغاتی تقسیم کنیم، بگویید که انیمیشن ما در کدام قسمت قدرتمندتر عمل می کند؟

همانطور که اشاره کردم تولیدات در بخش تلویزیونی بواسطۀ توجه بیشتری که روی آن شده است رشد بالایی را چه از نطر کمی و چه کیفی داشته است اما باید اذعان نمود که در بخش های هنری یا جشنواره ای و گونه تبلیغاتی آن هم ما می بینیم که هر ساله کارهای خوبی تولید می شوند ولی تعداد آن ها کافی نبوده و باید تقویت شوند.

دلیل اندک بودن انیمیشن های سینمایی چیست؟

متأسفانه هنوز این حس اطمینان برای تهیه کنندگان بخش خصوصی نسبت به سرمایه گذاری در این بخش به طور جدی احساس نمیشود ، با احتمال موفقیت اولین آثار سینمایی انیمیشن امیدوارم به صورت جدی در این راه گام هائی برداشته شود . فعلاً آثاری که تحت عناوین سینمایی تولید می گردند بجز معدود فیلمهایی، سفارشی بوده و سازمان های دولتی از آنها حمایت می نمایند.

حمایت دولت از کارهای انیمیشن چگونه است؟

با توجه ویژۀ مقام معظم رهبری به مقولۀ جایگاه انیمیشن و بیانات ایشان در این باره چند سالیست که به طور جدی از تولیدات انیمیشن حمایت میشود و در این زمینه قدم های خوبی برداشته شده است

چرا آن گونه که باید در روزنامه ها و خبرگزاری ها به انیمیشن پرداخته نمی شود؟

البته من گمان می کنم با جدی شدن روند رو به رشد انیمیشن در کشور ناگزیر این اتفاق بیافتد ، طبیعتاً هر چه بستر تولیدات از نظر ابعاد کمی و بخصوص کیفی تقویت گردد و تولیدات انیمیشن داخلی به جایگاه واقعی خود دست یابند این توجه از طرف رسانه ها ناگزیر خواهد بود و نمونه آن را میتوان در حضور و راهیابی چند فیلم انیمیشن سینمائی در چند دورۀ اخیر برگزاری جشنواره فیلم فجر دید که انعکاس خوبی داشته و قدرت و توانمندی های جدید آثار انیمیشن ایرانی را در معرض دید و قضاوت مخاطبین قرار داده است ، در کل نظر من این است که ارزشهای یک پدیده بایستی ابتدا بروز کرده و درخشان شود تا همه آن را باور کرده و به آن توجه نمایند ، خوشبختانه علی رغم همۀ سختی ها و معضلات تولید در کشور، می توان گفت که اکنون انیمیشن ایران به جایگاهی رسیده است که بتواند نه با هیاهوی کاذب، بلکه با داشته های حقیقی، استعداد و توانمندی های خود را به رخ همگان بکشد.

عوامل تولید فیلم سینمائی افسانۀ سرزمین گوهران

طرح و ایده اولیه : مجید شاکری
فیلم نامه نویسان : محمد برومند ، سالار خزائی ، محمد نجاتی ، نغمۀ ثمینی ، علی ثمینی ، آرمان آرین
کارگردان : مجید شاکری
مدیران فنی : مسعود شاکری ، محمود دوستی ، آریا طاهری
موسیقی : هومن نامداری
طراح صدا : نادر علیمردانی
مدیر تولید : مسعود حمزه ای
تدوین : مجید شاکری
سرپرست مدلسازی : وحید شاکری
مدلسازی کاراکترها : وحید شاکری ، آریا طاهری ، علی کیانی
اسکلت گذاری کاراکترها : مسعود شاکری ، آریا طاهری
طراحان شخصیت : مجید شاکری ، محمد خیراندیش ، مریم ثقفی ، رسول تشت زرین
طراحان استوری برد : مجید شاکری ، ابراهیم موحدی ، محمد نجاتی ، سهیل دانش اشراقی ، محیا وکیلی
طراحان کانسپت فضا : حسین صافی ، نوروز عباسی ، مهدی موحد ، مجید شاکری ، رامین شرفی
طراحان لی آت زمینه : مهدی موحد ، حمید برزوئی ، رامین شرفی ، مجید شاکری
طراح قلم گیری زمینه ها : طناز پروان
هنرمندان اجرای دیجیتال زمینه : مرجان فرزانبخش ، وحید شاکری ، مرضیه معروفخانی ، زهرا رفعت ، مریم صادقی ، ندا پیله ور ابریشم ، مهناز سلیمان نژاد ، آناهیتا سید اشرف ،آینور رجائی پور ، آزادۀ آقائی ، مسعود قزلسفلی
مجری لی آت کاراکتر و تنظیم دوربین سه بعدی : فریبا سلمانی ، سروش لبانیان ، مهدی زمانی ، ایمان قانع
انیماتورها : افروز خجسته بند ، آرش احسان ، ندا پیله ور ابریشم ، مریم واحدی ، سارا سلمانی ، مژگان حکم آبادی ، عهدیه مدرس ، مجید شیر علی ، سعید مرادی ، حسین چراغی ، حامد جعفری کیا ، شیما خاسب ، ناصر نجفیان ، آزادۀ هادیان ، ملیکا پروین فام ،
پشتیبانی سخت افزار و شبکه : سعید شاکری
رندر و کامپوزیت : محمود دوستی ، مسعود شاکری ، آریا طاهری ، علیرضا مالمیری ، امید وثوقی
طراح خط تیتراژ : کاوۀ افرائی
ضبط و خروجی : امیر صالح موتمنی
مدیر دوبلاژ : شروین قطعه ای
مجری طرح : استودیو پویانمائی  ” پارسیما گستران تصویر “
به سفارش مرکز پویانمائی صبا

تریلر انیمیشن ایرانی سرزمین گوهران :