هر تفکر غریبه ای به مرور زمان ترجمه می شود

علیرضا چیتایی جزو کسانی است که کار انیمیشن را به شکل تجربی آغاز کرده است با این حال کارنامه پرباری دارد “جریان” نخستین فیلم مستقل در کارنامه انیمیشن چیتایی است و پس از آن در جشنواره های مختلفی حضور داشته است. تجربه قابل توجه او در حوزه انیمیشن و پایداری بر ورود جریان مدرن حتی در عرصه هایی است که در آغاز در برابر جریان های نو مقاومت می کنند.

از چه زمانی وارد حیطه کار انیمیشن شدید؟

دوازده سال پیش در پروژه ای به کارگردانی آقای بهزاد فراهت

آیا تحصیلاتتان مرتبط بوده یا به صورت تجربی این کار را آغاز کردید؟

انیمیشن را به شکل تجربی آغاز کردم و تحصیلاتم کارشناسی گرافیک است، البته به نوعی این دو شاخه وجه اشتراکات زیادی بین  آنهاست.

آقای چیتایی، جذابیت هایی که در آغاز و در زمان پیوستن به جرگه انیماتورها برای شما وجود داشت به چه شکل بود؟

شوق زیادی برای ساخت فیلم زنده داشتم و وارد شدن به فضای انیمشین می توانست بستری باشد برای ورود من به سینما و کارگردانی فیلم زنده.

در آن زمان، فضای انیمیشن سطح پیشرفت و دامنه کار به چه شکل بود؟

حدود۱۰ سال پیش، خانواده انیمیشن کوچک و تعداد تولید در سال پایین بود و به همین دلیل دامنه کار ، اندک و سطح پیشرفت نیز کند بود ولی در عین حال رو به جلو .

روند کار را چگونه ادامه دادید و د راین مدت چه فعالیت هایی داشتید؟

در ابتدا حدود دو سال به عنوان دستیار طراح و کارگردان در چند پروژه شرکت داشتم و در سال ۱۳۸۱ اولین فیلم مستقل خودم را  با  نام “جریان” کارگردانی کردم و از آن سال به بعد، شش فیلم انیمیشن و چهار فیلم کوتاه زنده را کارگردانی کردم. مجموع فیلم هایم تا به حال در بیش از ۶۰ جشنواره داخلی و بین المللی پذیرفته شده و چند جایزه نیز کسب کرده ام، سه دوره مدیریت هنری جشنواره انیمیشن تهران، شرکت در چند پروژه به عنوان مشاوره هنری و  پرداختن به عکاسی نیز از جمله فعالیت های من در این چند ساله بوده است.

ممکن است بفرمایید همچنان که وارد کار در انیمیشین ایران شدید با چه موانع یا مشوق هایی روبرو شدید؟

احساس می کنم که جزو هنرمندان خوش شانس هستم. نخستین فیلم من  بدون هیچ گونه اصلاح یا تغییری، از سوی کانون پرورش فکری به تصویب رسید و این را مدیون مدیرت محترم آن دوره، محمدرضا کریمی صارمی هستم و شاید این تشویقی برای ادامه منش فکری ام بود و در مقابل محیط کوچک و سنتی انیمیشن، اتمسفری را ایجاد کرده بود که در برابر افکار مدرن و نو واکنش از خود نشان می داد و مسأله فوق برای من مهم ترین مانع به حساب می آمد که البته من به مسیر سبکی و هنری ام تا به حال ادامه داده ام و فکر می کنم هر تفکر غریبه ای نیز سرانجام در اثر مرور زمان، ترجمه می شود و جا می افتد.

چه عواملی موجب تقویت انگیزه شما تسهیل در کار و پیشرفت و یادگیری بیشتر شد؟

بیشترین عامل تقویت انگیزه در من، دوستان و خانواده ام بودند که با ایجاد دلگرمی عاملی برای ادامه راهم شدند و از طرف دیگر حضور پررنگ فیلم اولم در جشنواره های بین المللی، نوعی انگیزه در من برای ادامه فیلمسازی ایجاد کرد.

و با چه تجربه های منفی برخورد داشتید؟

تجربه در هر شرایطی مثبت تلقی می شود و از نظر من چیزی به عنوان تجربه منفی وجود ندارد.

هم اکنون فضای انیمیشن ایران را چگونه می بینید؟

من فقط از زاویه یک فیلمساز مستقل(البته به لحاظ فکری) می توانم به این سئوال جواب بدهم، فضای حال انیمیشن ایران را کمی منقبض و متاثر از جوامع پیشرفته می دانم. این که کارها به لحاظ مضمونی، تکراری و قدیمی به نظر میرسند ولی استثناهایی هم در این بین دیده می شوند که خود باعث دلگرمی است.

اگر بخواهیم با وضعیت سینما در ایران مقایسه کنیم، بفرمایید که انیمیشن چه جایگاهی دارد؟

به عنوان کسی که در این چند ساله دغدغه ام سینمای زنده است، باید بگویم که انیمیشن از سینمای زنده عقب تر است و این حقیقتی است که باید پذیرفت، چه از نظر سطح فکری مخاطب و چه به لحاظ سطح کیفی آثار. شاید این مسئله ای طبیعی است چرا که انیمیشن در ایران هنوز سن زیادی ندارد.

سهم بخش دولتی در توسعه انیمیشن چگونه بوده است؟

از نظر من چیزی به عنوان بخش خصوصی صرف وجود ندارد که در مقابل آن، سهم بخش دولتی را در توسعه انیمیشن بسنجیم

با این وجود، وضعیت مسایل مالی و بودجه صرف شده در انیمیشن در میان کل پرتال هنری ایران را چگونه توصیف می کنید؟

اختصاص بودجه و در طی آن وضعیت مالی عوامل ساخت انیمیشن در سال های اخیر، کمی بهتر شده و این مدیون تلاشی است که جامعه انیمیشن در جهت اثبات خود در طی این مدت انجام داده است. ولی در کل، نسبت به سینمای زنده هنوز توجه کمتری به آن می شود.

تأثیر پذیری انیمیشن ایران از فضای جهانی چگونه بوده است؟ آیا منحصر به کسب تکنیک بوده است؟

کسب تکنیک واژه جالبی است، بله به شکل کلی منحصر به کسب تکنیک بوده است.

از نظر شما، آیا نمی توان ادعا کرد بیشتر نیرو  و خلاقیت انیمیشن کارهای ما به بخش تبلیغاتی گرایش داشته است؟

خیر، این ادعا را قبول ندارم چون در خیلی از آثاری که گرایشی تبلیغاتی نداشته اند، می توان خلاقیت و نو آوری را دید.

وضعیت بخش کیفی و هنری انیمیشن چطور؟ آیا این بخش شاهد رشدی بوده یا خیر، همچنان در وضعیتی ثابت مانده است؟

متاسفانه نمی توانم بگویم که در بخش هنری و کیفی، انیمیشن در وضعیت خوبیست.  چون گاه گاهی بارقه هایی زده می شود و سپس خاموش می شود. این وضعیت پراکنده قادر به ایجاد جریان سازی نیست.

آینده این رشته هنری در ایران چگونه است؟

به طور کلی، با تمام آزمون و خطاهایی که در این رشته می شود، آینده آن را تمامی افراد در این حوزه رو به رشد می بینند.