انیمیشن ایران در دوران بلوغ به سر می برد

مصطفی شاهمردانی از هنرمندان انیمیشن سازی است که فعالیت کاری خود را از سال ۱۳۸۱ آغاز کرده و همواره در طول این سال ها تلاش های کاری خود را روی تکنیک ها و انیمیشن های سه بعدی  این هنر – صنعت متمرکز کرده است.

این هنرمند که از جمله مشاوران پروژه سینمایی ملک سلیمان بوده و هم اکنون مسئول یک تیم تحقیق و توسعه انیمیشن است و هم زمان به تولیدات تیزرهای تبلیغاتی نیز می پردازد.

گفت وگویی که می خوانید ، به بهانه فعالیت این هنرمند در بخش تحقیق و توسعه انیمیشن ایرن و حل مشکلات تکنیکی انیمیشن از راه مطالعه و تحقیق انجام شده است.

 
آقای شاهمردانی شما در تیم تحقیق و توسعه مشغول به فعالیت هستید. این تیم قرار است چه اقداماتی برای ارتقای صنعت انیمیشن انجام دهد؟

تیم تحقیق و توسعه ما در حال کار روی برخی از مشکلات تکنیکی انیمیشن است که تا به حال کمتر به آن ها توجه شده است. زیرا اقدامات مذکور می تواند موجب ارتقاء کیفیت انیمیشن ها شود.

این ارتقاء کیفیت، چگونه رخ می دهد؟

این پروژه ها معمولا بر مبنای احتیاجات تولیدی تعریف می شوند و دست اندرکاران آن تلاش دارند تا در سطحی بالاتر از ایران، به این پروژه ها نگاه کنند. امیدوارم در آینده بتوانم جزئیات بیشتری از این اقدامات را توضیح دهم.

آیا وضعیت نه چندان به سامانِ انیمیشن در ایران، منجر به ایجاد چنین تیمی شد؟

من معتقدم انیمیشن در ایران دوران کودکی خودش را پشت سر گذاشته و رفته رفته در حال به بلوغ رسیدن است. البته منظور من بیشتر انیمیشن ۳ بعدی است. در حدود ۷ تا ۸ سال پیش دسترسی به منابع آموزشی به صورت محدود وجود داشت و افراد برای این که بتوانند به داشته های خود بیافزایند، مجبور بودند از کانال های بسیار محدود، مطالب را به سختی تهیه کنند اما در سال های اخیر این دسترسی بسیار آسان شده است. افرادی هم که زمانی در ابتدای راه قرار داشتند الان دارای تجربه بالایی در تولید هستند و به جرأت می توانم بگویم که در حال حاضر نیروی انسانی برای تولید یک انیمیشن با کیفیت بالا وجود دارد.

پس چرا ما هنوز شاهد یک انیمیشن با کیفیت در سطوح بین المللی نیستیم؟

به دلیل نبود عزم جدی در تولید یک کار خوب، انرژی ها و منابع مالی معمولا به صورت ناکارآمدی به هدر رفته است. به نظر من تمرکز نیروی انسانی و منابع مالی همراه با یک مدیریت خوب می تواند راه را برای تولید با کیفیت بالا هموار سازد.

فکر می کنید مشکل عمده در زمینه عدم تولید انیمیشن باکیفیت و پیرو آن صنعتی نشدن این هنر چیست؟

در این عرصه یکی از بزرگ ترین مشکلات، عدم وجود فرآیند آکادمیک مربوط به این صنعت است. می توان دید در کشورهایی که صنعت انیمیشن در آن ها پیشرفت کرده حتما دانشگاه هایی وجود دارند که در آن ها گرافیک کامپیوتری به صورت رشته ای مستقل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا تدریس می شود. افرادی که فارغ التحصیل این رشته ها یا رشته های مرتبط هستند، در پیشبرد پروژه ها نقش مهمی دارند و فرآیندهای خلاقانه برای تولید آثار زیبا و قابل توجه را مدیریت می کنند. حتی تکنیک های جدیدی ابداع می کنند که تولید را ارزان تر و روان تر می سازد. جای خالی این فرآیند تولید دانش و صنعتی سازی آن در ایران به شدت احساس می شود. گرچه فعالیت هایی به صورت جسته و گریخته در محیط های دانشگاهی وجود دارد، اما مانند بسیاری دیگر از رشته ها راه خود را به بازار صنعت باز نمی کنند. بنابراین، این جنبه از نیروهای انسانی متخصص در ایران وجود ندارند. گرچه بدون حضور این افراد نیز تولید صورت می پذیرد اما رسیدن به سطح تولید باکیفیت جهانی امکان پذیر نیست.

برای ورود به بازارهای جهانی و صنعتی شدن این هنر ، چه کار باید کرد؟

برای صنعتی شدن ، چرخه تولید، بازاریابی و فروش می بایست تکمیل شود اما در ایران، این چرخه کامل نیست و محصولات برای فروش ساخته نمی شوند بلکه صرفا پروژه های سفارشی هستند. به همین دلیل سرمایه گذاران تمایلی به ساخت پروژهایی که فروش آن ها در هاله ای از ابهام است را ندارند. پس پروژه بزرگی نیز ساخته نمی شود. البته تلاش هایی صورت گرفته تا بتوان بر این ترس غلبه شود. مانند انیمیشن تهران ۱۵۰۰ اما با این حال نتیجه آن ها چندان مشخص نیست و باید منتظر بود تا در بحث فروش، آمارها مورد بررسی قرار بگیرند. باید توجه داشت که یکی از بازوهای هر صنعتی، سرمایه گذاران آن هستند که فعلا مثل این که علاقه چندانی به این صنعت ندارند، زیرا بازدهی بیشتر در بازارهای دیگر را می بینند.

با این حال آیا تمامی مشکلاتی که به آن اشاره کردید ، منجر به این شده که حل مشکلات تکنیکی به یکی از دغدغه های ذهنی شما تبدیل شود؟

من از ابتدا بیشتر بر جنبه های تکنیکی کار تمرکز کرده بودم و علاقه مند به جنبه هایی از انیمیشن بودم که کمتر به آن ها توجه می شد. ببینید، نام انیمیشن با هنر گره خورده و افراد به انیمیشن به چشم یک هنر جدید نگاه می کنند اما نگاه به انیمیشن به مثابه یک صنعت ، موجب تغییر دیدگاه می شود. در این حالت، مواردی همچون کیفیت و کارآمدی به عنوان مسائلی مهم مورد توجه قرار می گیرند. مواردی که برای من همواره مورد توجه بوده افزایش کارآیی یک تیم تولید همراه با نگه داشتن یا ارتقاء سطح کیفی خروجی کار است. برای همین، متدهای جدید و تکنیک های نو، یکی از دلبستگی های من هستند و حرکت با تکنولوژی روز، از اهداف من است.

و سخن آخر شما …

نکته آخر صحبت های من، توجه به انیمیشن سه بعدی است. هنری که هنوز ۲۰ ساله نشده و بسیار جوان است. بازارهای این صنعت در حال گسترشند و هر سال بر تعداد فیلم های انیمیشن افزوده می شود. بر همان اساس تأخیر زمانی در دریافت مدیوم جدید که در بیشتر عرصه ها در کشور ما وجود دارد، باید در انیمیشن نیز وجود داشته باشد. انیمیشن جدید هنوز به صورت کامل توسط هنرمندان ایرانی دریافت نشده است. اما خوشبختانه این فاصله هنوز زیاد نیست و قابل پوشش است. اگر یک اراده جمعی مبتنی بر تولید یک کار فاخر شکل بگیرد هنوز هم امکان تولید کاری در ابعاد بین المللی وجود دارد.